«Байхъус, хорз лæг, нæртон дунейы таурæгъмæ зæрдиагæй æмæ, чи зоны, йæ кæрон зæгъай: æцæг афтæ уыдаид, удæгас царды гакк ыл бæрæгæй зыны!.. Кæд афтæ нæ рауайа, уæд уыдзæн кæнæ мæ аххос -- нæ сарæхстæн аив радзурын, кæнæ -- дæу... зæрдæйæ уæзхъус разындтæ» - афтæ фæдзæхсы Нафи чиныгкæсджыты йæ ныстуаны.
Эпикон роман «Сырдоны цæссыгты» æвдыст цæуы нæртон дунейы стыр ныв æрыгон царды миниуджытимæ. Романы сæйраг архайæг Сырдон у рухс æмæ уарзæгой адæймаг. Хæларзæрдæ, сæрибаруарзæг, мæгуыр адæмы ирвæзынгæнæг, лæууы тыхгæнджыты ныхмæ, агуры рæстдзинад, иунæгæй мæнгард æвæтк дунейы ныхмæ. Лæджы уаздæр курдиатимæ -- адæмы уарзон, цардуарзон, удуарзон, Сырдон быхсы фыдæх æмæ хæрамдзинадæн.
Роман иу афон расайдта дызæрдыггаг фарстатæ, зæгъгæ, дам, Нафи нарты ном æмæ кад фæдæлазыг кодта, Сырдоны та уæлвонг систа, фæлæ фыссæг цæхгæр нæ разы кæны ахæм тæрхонимæ.
Джусойты Нафи райгуырдис 1925 азы Хуссар Ирыстоны Ногхъæуы хуымæтæг зæхкусæджы бинонты. Скъоламæ бацыди æмгъуыдæй раздæр. Кæй зæгъын æй хъæуы, чысылæй дæр ыл зынди ахуырмæ зæрдæргъæвддзинад æмæ йæ ахуыргæнæг айста æхсæзаздзыдæй. Скъола каст фæцис тæккæдæр Фыдыбæстæйы Стыр хæсты райдианы æмæ бархийæ ацыд знаджы ныхмæ хæцынмæ. Хæсты фæстæ куыста газет «Заря Востока»-йы уацхæссæгæй, уыцы иу рæстæг фæсаууонмæ ахуыр кодта Сталиниры педагогон институты. Куы йæ фæци каст, уæд бацыд уырыссаг литературæйы институты аспирантурæмæ. 1953 азы Нафи ныффыста йæ диссертацион куыст: «Кавказы темæ уырыссаг литературæйы æмæ Хетæгкаты Къостайы сфæлдыстады», радтой йын филологон наукæты кандидаты ном, æмæ райдыдта кусын Хуссар Ирыстоны Зонад-Иртасæн институты ирон фольклор æмæ литературæйы хайады сæргълæууæгæй, æмæ уæдæй абонмæ кусы уыцы бынаты.
Нафи йе сфæлдыстадон куыст райдыдта æмдзæвгæтæй хæсты рæстæджы, уымæн сты дзаг æхсар æмæ лæгдзинадæй. Фæстæдæр ахызт прозæмæ, æмæ нын балæвар кодта романтæ «Фыдæлты туг», «Залты мит», «Сырдоны цæссыгтæ», уацаутæ æмæ пьесæтæ. Хъыгагæн, «Сырдоны цæссыгтæ» сегасæн зындгонд уацмыс нæу, фæлæ йæ, мæнмæ гæсгæ, алчидæр хъуамæ саккаг кæна йæ къухмæ райсын æмæ бакæсын.
Романы сæйраг мидис у тыхдзинад æмæ фыдæх нæ, фæлæ адæмы уарзондзинад кæй уæлахиз кæны царды, æрмæстдæр уарзондзинад дæтты адæмæн цардамонд. Уыцы уæлахиз йæ цæссыгтимæ, йæ цинтимæ Сырдон балæвар кодта нæртон адæмæн. Бакæс, хорз лæг, «Сырдоны цæссыгтæ» зæрдиагæй, банкъар нæртон уæлдæфы ад, ссар дæ чиныг.
Хэштег проекта - #чиныг